Cmentarz usytuowany przy parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kartuzach, znany także jako cmentarz przy kolegiacie lub cmentarz kolegiacki, jest rzymskokatolickim nekropolią z bogatą historią. Posiada on status czynnego cmentarza parafialnego, który funkcjonuje przy parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kartuzach, znajdującej się w powiecie kartuskim w województwie pomorskim.
Historia tego miejsca sięga XIX wieku, co czyni go jednym z istotnych elementów lokalnego krajobrazu kulturowego. Cmentarz podzielony jest na dwie części: historyczną, znajdującą się przy kolegiacie, oraz nowszą, usytuowaną po przeciwnej stronie ulicy. Nowsza sekcja, obejmująca obszar przylegający do ulic: Mickiewicza, Wzgórze Wolności i Chmieleńskiej, została wytyczona w latach 30. XX wieku. Warto dodać, że stara część nekropolii bywa określana mianem dolnej części cmentarza.
Na cmentarzu można znaleźć różnorodne groby, w tym znaczącą zbiorową mogiłę kartuzian oraz innych mieszkańców regionu, którzy zostali zamordowani w trakcie II wojny światowej. Nieopodal znajduje się także mogiła nieznanych żołnierzy poległych w 1939 roku. Ponadto, istnieje specjalna kwatera Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo, która podkreśla obecność duchowieństwa w tej pięknej i spokojnej przestrzeni.
Cmentarz pełni również rolę miejsca spoczynku dla wielu lokalnych duchownych, w tym wybitnych postaci, takich jak ks. kanonik Jerzy Regliński oraz kartuski proboszcz Franciszek Żur.
Znane osoby pochowane na cmentarzu
Na cmentarzu przy parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kartuzach spoczywają liczne znane postacie, które przyczyniły się do bogatego życia społecznego i kulturalnego. Należy do nich kilka wybitnych osób, które poprzez swoją działalność wpłynęły na rozwój regionu.
- Jan Belina (1890–1948) – zawód magistra prawa, w latach 1937–1939 pełnił funkcję starosty kartuskiego, a także był kawalerem Krzyża Virtuti Militari,
- Leon Brylowski (1928–2015) – kaszubski działacz społeczny, pedagog, nauczyciel i dyrektor szkół, znany regionalista,
- Bernard Hinz (1943–2018) – aktywny działacz kaszubski oraz harcerski,
- Henryk Kotowski (1909–1981) – lekarz, malarz, działacz społeczny, a także kaszubski patriota,
- Teodora Kropidłowska (1879–1931) – kaszubska pisarka, poetka oraz działaczka społeczna,
- Franciszek Kwidziński (1935–2019) – polski regionalista oraz działacz kulturalny, przez wiele lat kierował Regionalnym Zespołem Pieśni i Tańca „Kaszuby”, był Honorowym Obywatelem Kartuz,
- Aleksander Majkowski (1876–1938) – kaszubski pisarz, dziennikarz i poeta, który był również przywódcą Towarzystwa Młodokaszubów oraz prezesem Zrzeszenia Regionalnego Kaszubów, a także lekarzem,
- Henryk Ormiński (1928–2005) – polski duchowny rzymskokatolicki, ksiądz prałat dr, autor wielu publikacji,
- Grażyna Pytka (1954–1971) – polska poetka znana ze swojej twórczości literackiej,
- Kazimierz Raepke (1936–1997) – polski duchowny rzymskokatolicki, ksiądz proboszcz, autor publikacji oraz laureat Medalu Stolema,
- Jan Rompski (1913–1969) – kaszubski poeta, działacz społeczny oraz etnograf,
- Paweł Teichert (1859–1932) – niemiecki duchowny rzymskokatolicki, profesor oraz dyrektor gimnazjum biskupiego w Peplinie, który zorganizował i kierował polskim gimnazjum w Kartuzach.
Lista ta nie tylko podkreśla znaczenie tych osobistości dla lokalnej historii, ale także ich wpływ na społeczeństwo oraz kulturę tej części Pomorza.
Przypisy
- Henryk Kotowski, „Pomerania. Dodatek specjalny wydany z okazji XXIV Zjazdu Kaszubów w Kartuzach”, 08.07.2023 r. [dostęp 30.09.2023 r.]
- a b Rzymskokatolicki cmentarz przy ul. Wzgórze Wolności w Kartuzach [online], kartuzyzprzewodnikiem.pl [dostęp 28.06.2022 r.]
- Cmentarz Rzymskokatolicki w Kartuzach [online], kartuzy.info [dostęp 28.06.2022 r.]
- Rzymskokatolicki cmentarz przy ul. Wzgórze Wolności w Kartuzach cz 2. [online], kartuzyzprzewodnikiem.pl [dostęp 28.06.2022 r.]
- Pogrzeb Franciszka Kwidzińskiego. Ostatnie pożegnanie Honorowego Obywatela Kartuz [online], dziennikbaltycki.pl [dostęp 28.06.2022 r.]
- W Kartuzach w ostatnią ziemską wędrówkę wyruszył śp. Bernard Hinz, zasłużony działacz kaszubski [online], kartuzy.naszemiasto.pl [dostęp 28.06.2022 r.]
- Sylwetki Starostów Powiatowych Kartuskich Drugiej Rzeczypospolitej [online], szwajcaria-kaszubska.pl [dostęp 28.06.2022 r.]
- Zasłużeni dla Kaszub spoczywają na kartuskim cmentarzu [online], kartuzy.naszemiasto.pl [dostęp 29.06.2022 r.]
- Zasłużeni dla Kaszub spoczywają na kartuskim cmentarzu [online], kartuzy.naszemiasto.pl [dostęp 29.06.2022 r.]
- Zasłużeni dla Kaszub spoczywają na kartuskim cmentarzu [online], kartuzy.naszemiasto.pl [dostęp 29.06.2022 r.]
- Odszedł do wieczności ks. prałat dr Henryk Ormiński [online], kartuzy.info [dostęp 29.06.2022 r.]
- Rocznica śmierci ks. H.Ormińskiego [online], kartuzy.naszemiasto.pl [dostęp 29.06.2022 r.]
- Grażyna Pytka: „Ja tu wrócę...”. Będzie tomik kartuskiej poetki [online], expresskaszubski.pl [dostęp 28.06.2022 r.]
- Nagrobek w hołdzie pomordowanym bohaterom Kartuz i powiatu w latach 1939-45 [online], pomorskie.travel [dostęp 29.06.2022 r.]
- Wielcy kartuzianie i Kaszubi [online], radioglos.pl [dostęp 28.06.2022 r.]
- Kazimierz Raepke [online], zkp.gochy.pl [dostęp 29.06.2022 r.]
- Epitafia [online], kartuzy.naszemiasto.pl [dostęp 29.06.2022 r.]
- Pozostałe ciekawe miejsca i zabytki w Gminie Kartuzy [online], kartuzy.pl [dostęp 29.06.2022 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty religijne":
Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Kartuzach | Parafia św. Kazimierza w Kartuzach | Parafia św. Wojciecha w KartuzachOceń: Cmentarz przy parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kartuzach