Kartuzy (stacja kolejowa)

---

Ruch pasażerski

Analizując ruch pasażerski na stacji kolejowej w Kartuzach, można zauważyć zmienne tendencje związane z liczbą pasażerów korzystających z transportu kolejowego w różnych latach.

Rok	Codzienna wymiana pasażerów
2017	2 000 do 3 000
2022	500 do 699

Przytaczane dane wskazują na określony zakres liczby pasażerów, co może być interesującym tematem do dalszych badań i refleksji nad rozwojem tej stacji.

Historia

Historia stacji kolejowej w Kartuzach sięga końca XIX wieku. Ustawą pruskiego parlamentu z dnia 25 maja 1883 roku zapoczątkowano budowę linii kolejowej prowadzącej z Pruszcza Gdańskiego do Kartuz, a oficjalne otwarcie stacji miało miejsce 1 listopada 1886 roku. Dalszy rozwój sieci kolejowej przyniósł uruchomienie 11 listopada 1901 roku linii do Kościerzyny, która miała długość 32,7 km. Nowa linia kolejowa łącząca Kartuzy z Lęborkiem powstała na podstawie ustawy pruskiego parlamentu z 2 maja 1900 roku, a jej otwarcie miało miejsce 4 października 1905 roku.

Planowano również utworzenie połączenia do Wejherowa przez Przodkowo i Kielno, jednakże wybuch I wojny światowej uniemożliwił realizację tego projektu. Choć wojna nie zniszczyła infrastruktury kartuskiej, to 8 lutego 1920 roku nastąpiła zmiana nazwy z niemieckiej „Karthaus” na nową – „Kartuzy”. W okresie międzywojennym stacja świadczyła usługi przewozowe do takich miejscowości jak Gdańsk, Gdynia i Hel.

W rezultacie budowy magistrali węglowej z Bydgoszczy do Gdyni, stara linia z Kościerzyny do Somonina została rozebrana, a nowa trasa została poprowadzona m.in. przez Skorzewo, co obecnie jest częścią linii kolejowej nr 214. W czasie II wojny światowej nazwę stacji zmieniono na „Karthaus Westpreußen”, jednak w 1945 roku przywrócono wcześniejszą polską nazwę. Niestety, budynek dworca, w wyniku bombardowań, uległ zniszczeniu.

W 1953 roku powstał nowy budynek dworca w stylu socrealistycznym, ale już 29 maja 1994 roku zawieszono przewozy osobowe na odcinku Pruszcz Gdański – Kartuzy. Dalsze zmiany miały miejsce w 2000 roku, kiedy to 23 czerwca zawieszono kursy pociągów osobowych na trasie Kartuzy – Lębork. Zmiany w ruchu kolejowym były kontynuowane, aż do 1 lutego 2003 roku, kiedy to ostatnie połączenie z Somonina do Kartuz również zostało zawieszone z powodu nierentowności.

W 2010 roku wznowiono przewozy osobowe do Trójmiasta w formie sezonowych, weekendowych połączeń do Gdyni, jednak już w 2014 roku połączenie to przestało funkcjonować. W maju 2015 roku rozpoczęła się modernizacja stacji, która obejmowała m.in. wymianę nawierzchni oraz budowę nowego peronu, a 1 października 2015 roku uruchomiono codziennie kursy z Kartuz do Gdańska, odbywające się bez konieczności zmiany kierunku jazdy.

O co kolejny krok w rozwoju infrastruktury, 29 maja 2016 roku Gmina Kartuzy ogłosiła przetarg na budowę węzła przesiadkowego. Realizacja tego projektu, szacowanego na około 26 milionów złotych, rozpoczęła się w listopadzie 2016 roku, kiedy to rozebrano dotychczasowy budynek dworca. W jego miejscu stanął nowy obiekt, otwarty 26 czerwca 2018 roku, który otrzymał nagrodę za najlepszy dworzec w konkursie „Dworzec Roku”. Ponadto, od 2022 do 2023 roku przeprowadzona została przebudowa układu torowego w Kartuzach.

Infrastruktura

Na stacji kolejowej zlokalizowanej w Kartuzach znajdują się dwa perony, które otaczają cztery krawędzie peronowe. Przy drugim peronie istniał budynek nastawni oznaczony jako Ky. Co więcej, między peronem a nieczynnymi toaletami można dostrzec zachowany żuraw wodny, co świadczy o historycznym znaczeniu tego miejsca.

Od listopada 2021 roku na nowo stworzonym torze położonym pomiędzy dworcem autobusowym a parkingiem, można oglądać odrestaurowaną lokomotywę Ty2, która przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Wzdłuż torów oraz ulicy Kolejowej znajdują się różnorodne budynki mieszkalne związane z infrastrukturą kolejową oraz imponująca wieża ciśnień. Dodatkowo, stacja szczyci się niszczejącą nastawnią, umiejscowioną obok wiaduktu, który przebiega przez ulicę 3 Maja. W obrębie stacji znajdują się też: kanał oczystkowy, obrotnica, oraz pięciostanowiskowa hala wachlarzowa, która jest częścią miejscowej parowozowni.

Warto zauważyć, że w latach 1934–1939 stacja nosiła nazwę Parowozowni Pomocniczej Kartuzy, podczas gdy w latach 1939–1945 stała się podległą lokomotywownią Gdańska-Południa (Bw Danzig Vbf), znaną jako Lokomotywownia Kartuzy (Lokbf Karthaus Westpr).

---

Oceń: Kartuzy (stacja kolejowa)

---